هوش مصنوعی چیست؟

اگر شما هم جز آن دسته از افرادی هستید که این روزها نام هوش مصنوعی زیاد به گوشتان خورده است اما اطلاعات کافی در مورد آن ندارید، توصیه می کنیم تا پایان این مطلب از مجله دلتوس، ما را همراهی کنید.

در این مطلب تعریف دقیقی از هوش مصنوعی به شما ارائه خواهیم داد و از کاربردهای آن خواهیم گفت.

تعریف هوش مصنوعی

بسیاری از افراد با شنیدن نام هوش مصنوعی تصور می کنند که پای ربات ها در میان است و ما با ربات های بی احساسی که می توانند کارهایی انجام دهند تا انجام امور برای ما تسهیل شوند، مواجه هستیم.

احتمالا افرادی که چنین تصوری دارند، فیلم و سریال های خیالی زیاد تماشا می کنند چرا که چنین تصوری با آن چیزی که در واقعیت وجود دارد، تفاوت زیادی دارد.

هوش مصنوعی که در انگلیسی به آن Artificial intelligence می گویند و بیشتر با مخفف آن که AI است شناخته می شود، در واقع تکنولوژی ای است که به نحوی قابلیت فکر کردن دارد.

البته این قابلیت با چیزی که ما در مورد تفکر انسانی می دانیم متفاوت است اما هوش مصنوعی سعی می کند از همین تفکر انسانی به نوعی تقلید کند.

هنوز تعریف دقیقی از هوش مصنوعی از جانب دانشمندان ارائه نشده اما اگر بخواهیم تعریف ساده ای از آن داشته باشیم باید بگوییم هوش مصنوعی شاخه ای از علوم رایانه ای است که هدف اصلی آن تولید ماشین های هوشمندی است که توانایی انجام وظایفی که نیازمند به هوش و تفکر انسانی است را داشته باشند.

در واقع هوش مصنوعی نوعی شبیه سازی هوش انسانی است که می تواند همانند انسان فکر کند، توانایی تقلید رفتار از انسان را داشته باشد، منطقی عمل کند و توانایی انجام کارهایی مانند حل مسئله و یادگیری را داشته باشد.

اهداف هوش مصنوعی

اساس کار هوش مصنوعی به این شکل است که هوش انسان و طریقه انجام کار به نوعی برای آن تعریف شود که بتواند به راحتی آن ها را انجام دهد و وظایفی را که بر آن محول می شود را به درستی اجرا کند.

اهداف هوش مصنوعی بر سه پایه یادگیری، استدلال و درک استوار است. AI شاخه ای گسترده از علوم رایانه ای است که مربوط به ساخت ماشین های هوشمند است که توانایی انجام وظایفی که معمولا با هوش انسان انجام می شود را دارد.

در واقع هوش مصنوعی یک علم میان رشته ای با چندین رویکرد است اما پیشرفت در یادگیری ماشین و یادگیری عمیق باعث می شود تقریبا در هر بخش از صنعت فناوری الگوهای تغییر ایجاد شود.

تفاوت هوش مصنوعی و برنامه نویسی

تفاوت اصلی هوش مصنوعی با برنامه نویسی در قسمت کد است.

در برنامه نویسی کد قسمت اصلی ساخت یک نرم افزار است این در حالی است که در هوش مصنوعی اصلی ترین بخش آن کد نیست.

درست است که باید هنگام ساختن نرم افزار هوش مصنوعی از کد استفاده کنیم اما داده ها مهم ترین و اصلی ترین بخش هوش مصنوعی هستند.

یک نرم افزار نمی تواند ماشین را براند اما می تواند داده ها را جمع آوری کند. به عنوان مثال ماشین های خودران دارای سنسورهای نزدیک میدان، میکروفون ، دوربین، لیدار و رادار هستند.

هوش مصنوعی با نحوه گردش به راست و چپ، نحوه صاف رفتن، نحوه تشخیص علامت، نحوه تشخیص چراغ راهنما و غیره آشنا می شود و این کار را براساس الگوها انجام می دهد چون تمام داده ها را دارد.

به عنوان مثال زمانی که ماشین های خودران هزاران علامت توقف را ببینند می توانند به خودی خود علامت توقف را تشخیص دهند چرا که بارها آن را دیده اند و یاد گرفته اند.

کاربرد هوش مصنوعی در کسب و کارهای مختلف

بیشتر از این که هوش مصنوعی بخواهد جایگزینی برای هوش و نبوغ انسان باشد، به عنوان یک ابزار پشتیبانی در جهت افزایش کیفیت و دقت انجام شدن کار در نظر گرفته می شود.

طبق نظر بسیاری از متخصصان، شاید هوش مصنوعی به سرعت نتواند جایگزین مشاغل مختلف شود اما در پردازش و تجزیه و تحلیل داده ها و همچنین کیفیت و سرعت انجام شدن کارها می تواند کمک کننده بسیار خوبی باشد.

از جمله شغل هایی که تحت تاثیر هوش مصنوعی قرار می گیرند، افرادی هستند که به تولید محتوا و کدنویسی می پردازند.

متخصصان این حوزه می توانند با استفاده از هوش مصنوعی محتوای بیشتری تولید کنند و کدهای بیشتری بنویسند و در نهایت باعث کاهش هزینه ها و بهبود بهره وری شوند.

علاوه بر آن ها تحلیلگران داده ها هم می توانند به کمک هوش مصنوعی در انجام محاسبات پیشرفته و تجزیه و تحلیل داده ها، سرعت، دقت و کارایی خود را بالا ببرند.

در کسب و کارهایی که کار اصلی خدمت به مشتریان است هم هوش مصنوعی می تواند بسیار کمک کننده باشد.

امروزه هر یک از مشتریان داده های زیادی را تولید می کنند و این برای هر سازمان و کسب و کاری نوعی دارایی محسوب می شود.

هوش مصنوعی می تواند حجم بالایی از اطلاعات مشتریان را در مدت زمان کوتاهی پردازش کند و در جهت ارائه خدمات بهتر به مشتریان اقدام کند.

چالش های هوش مصنوعی

حالا که با هوش مصنوعی آشنا شدیم بهتر است در مورد چالش هایی که ممکن است هوش مصنوعی ایجاد کند هم صحبت کنیم.

از جمله چالش هایی که ممکن است هوش مصنوعی ایجاد کند موارد زیر هستند:

تعصب و تبعیض

یکی از مهم ترین چالش های هوش مصنوعی تعصب و تبعیضی است که به وجود می آورد.

الگوریتم های هوش مصنوعی به اندازه داده هایی که روی آن ها آموزش دیده اند، عینی و واقعی هستند.

اگر داده ها بخواهد مغرضانه و یا ناقص باشد، سیستم هوش مصنوعی هم ناقص و مغرضانه عمل می کند.

اگر سازمان هایی بخواهند از سیستم های هوش مصنوعی استفاده کنند این یک موضوع بسیار نگران کننده در زمینه های عدالت کیفری و استخدام خواهد بود و پیامدهای واقعی را برای زندگی افراد به دنبال خواهد داشت.

چالش های اخلاقی

یکی دیگر از چالش های هوش مصنوعی هم مربوط به چالش های اخلاقی است که نگرانی های اخلاقی زیادی همچون حفظ حریم شخصی، امنیت و مسئولیت پذیری را ایجاد می کند.

به عنوان مثال، سیستم های هوش مصنوعی که داده های شخصی را جمع آوری می کنند، ممکن است در معرض حملات سایبری و هک قرار بگیرند.

علاوه بر آن زمانی که سیستم های هوش مصنوعی مستقل تر باشد، سوالاتی در مورد این مطرح می شود که اگر مشکلی پیش بیاید دقیقا چه کسی مسئول خواهد بود.

آیا مسئولیت بر دوش توسعه دهندگانی است که سیستم را ایجاد کرده اند یا اپراتورهایی که هوش مصنوعی را در سیستم ها مستقر کرده اند؟

عدم شفافیت

چالش دیگر هوش مصنوعی هم شفاف نبودن نحوه تصمیم گیری سیستم های هوش مصنوعی است.

برخی از الگوریتم های هوش مصنوعی به قدری پیچیده هستند که حتی توسعه دهندگان هم نمی توانند به طور کامل آن را متوجه شوند که چگونه به یک تصمیم خاص رسیده اند.

این عدم شفافیت نگرانی هایی را در مورد پاسخگویی ایجاد می کند و موجب ایجاد دشواری هایی در شناسایی و تصحیح خطاها خواهد شد.

تاثیر بر مشاغل

هوش مصنوعی این پتانسیل را دارد که بسیاری از مشاغل را خودکار کند.

با توجه به این موضوع باید این نگرانی را داشته باشیم که در آینده بسیاری از افراد شغل های خود را از دست خواهند داد چرا که هوش مصنوعی به جای آن ها کارشان را انجام می دهد.

ممکن است برخی مشاغل جدید در توسعه و استقرار سیستم های هوش مصنوعی ایجاد شوند و بسیاری از افراد ممکن است برای کار در زمینه های جدید نیاز به آموزش مجدد داشته باشند.

این امر مستلزم سرمایه گذاری زیادی در بخش آموزش و پرورش است که ممکن است برای همه افراد در در دسترس نباشد.

رباتیک همان هوش مصنوعی است؟

این سوال برای کسانی که پیش می آید که خیلی با هوش مصنوعی آشنا نیستند.

احتمالا تا اینجای مطلب متوجه شدید که رباتیک و هوش مصنوعی دو مقوله کاملا مجزا هستند و هر کدام از آن ها اهداف و تعاریف بسیار متفاوتی دارند.

رباتیک و اتوماسیون در چند سال اخیر بیشتر در بخش های مختلف صنعت و کارهای تولید ظهور پیدا کرده اند و روز به روز هم در حال توسعه هستند.

ربات بیشتر برای ساده سازی کار انسان در کمترین زمان و بهینه ترین حالت ممکن نقش دارد و نمی تواند ادعای هوش انسانی و یا رفتار انسانی داشته باشد اما هدف هوش مصنوعی این است که یک ماشین با هوش و رفتاری مشابه با انسان داشته باشد به طوری که برای افراد قابل تشخیص نباشد که آیا یک سیستم دارد این کار را انجام می دهد یا یک انسان.

در واقع هدف از ساخت هوش مصنوعی هوشمند سازی تجهیزات تا حد هوش انسان و فراتر از آن است.

اما کاربرد و هدف رباتیک متفاوت است.